Een stukje geschiedenis over Spaubeek !
Spaubeek ligt ten oosten van Beek en ten zuid - oosten van Geleen.
(Limburgs: Sjpaubik of Sjpawbik) is een dorp gelegen in Zuid-Limburg.
Het valt na een gemeentelijke herindeling sinds 1982 onder het bestuur van de gemeente Beek en heeft nu circa 4500 inwoners.
De Dorpskern van Spaubeek ligt tegen de helling van het plateau van Schimmert. In de dorpskern van Spaubeek zijn de voormalige buurtschappen Hoeve, Hobbelrade en Looiwinkel opgenomen.
De namen van deze buurtschappen zijn ook nog als straatnamen bewaard gebleven.
(Bron: Deze kaart uit 1867 is een uitgave van Hugo Suringar uit Leeuwarden © HCCIGenealogie)
Spaubeek was een zelfstandige gemeente tot 1981.
Het wapen van de voormalige gemeente Spaubeek.
Het eerste Gemeentehuis en Cashot tot 1895
Gemeentehuis van 1932 tot 1950
Gemeentehuis in de voormalige jongensschool tot eind 1981
Hier een overzicht van de "Burgemeesters van Spaubeek"
uit die tijd.
1792, A.Hensen
1794, G.Geurts - H.Snijders
1794 1796, J.M.Banens (Maire)
1796, P.Mevis (Agent Municipal)
1798 - 1800, J.M.Banens (Agent Municipal)
1800 - 1804, J.H.Banens (Maire)
1804 -1814, H.Snijders (Maire)
1814 - 1827, JW Eussen (Schout)
1827 - 1829, J.M.Zelis
1829 - 1874, Joannes Andreas Eussen
1874 - 1886, Joannes Andreas Kallen
1886 - 1895, Joannes Augustinus Eussen
1895 - 1908, M.H. Kerckhoffs
1908 - 1933, J. Schutgens
1933 - 1934 Burgemeester Merkus
1934 - 1962, Joseph (J.H.J.) Visschers
1962 - 1970, W.H.C. Prick
1970 - 1975, Jan (J.P.D.) van Banning
1975 - 1982, Hub (P.L.H.) Creemers
Spaubeek heeft in oorsprong waarschijnlijk tot de schepenbank Beek behoord.
De plaatsnaam betekent waarschijnlijk “dat gedeelte van Beek waar zich de Spalt (een Grubbe) bevindt”.
Over-Spaubeek lag ter hoogte van de huidige Dorpsstraat.
Neer-Spaubeek is het oudste deel van het dorp Spaubeek.
Het lag in het Geleendal bij kasteel Terborgh en wordt tegenwoordig aangeduid met de benaming Oude Kerk.
Hier bevonden zich ook de watermolen van Spaubeek en een hoeve met de benaming ‘Hof van Spaubeek’. Dit laatste goed wordt enkele malen ten onrechte als oude kasteelwoning beschreven. De hoeve behoorde vanaf de late middeleeuwen tot 1702 toe aan het klooster Sint-Gerlach te Houthem, waaraan het haar naam ‘Kloostergoed van Sint-Gerlach’ dankt. De eigenaren van de hoeve dienden de parochiekerk van Spaubeek te onderhouden.
Oude Kerk
Oude Kerk is een buurtschap in de provincie Limburg, in de regio's Westelijke Mijnstreek en Heuvelland, gemeente Beek. t/m 1981 gemeente Spaubeek.
Naam: In het Limburgs De Auw Kirk of De Aw Kèrk.
Oudere vermeldingen: 1840 Oude-Kerk, 1899 Oudekerk.
Naamsverklaring
De buurtschap is genoemd naar de oorspronkelijke, ‘oude’ kerk van Spaubeek, die zich in deze buurtschap bevond. Dit woonhuis werd rond 1711 en 1723 gebouwd.
De oude kerk in Neer- Spaubeek raakte in verval en werd afgebroken. In 1865 bouwde men op de plek van de oude dorpskerk de Sint Annakapel,
Ook de huidige alhier gelegen Sint Annakapel wordt in de volksmond ‘de oude kerk’ genoemd.
Ligging: De buurtschap Oude Kerk ligt ten NO van Spaubeek, noordelijk van de A76 Geleen - Heerlen.
Oude Kerk is het enige stuk grondgebied van de gemeente Beek, samen met de ten westen hiervan gelegen kasteelhoeve Sint Jansgelen het tennispark,dat Noordelijk van de A76 ligt.
Statistische gegevens: - In 1840 omvatte de buurtschap Oude Kerk 6 huizen met 37 inwoners.
Tegenwoordig heeft Oude Kerk ca. 30 huizen met ca. 80 inwoners.
Het NS - station Spaubeek ligt ook in deze buurtschap.
In 1925 is een nieuwe Sint Laurentiuskerk gebouwd in de toenmalige buurtschap Hoeve, die in de loop der tijd is uitgegroeid tot het centrum van het huidige dorp Spaubeek.
Klik hier voor een mooie pagina over deze kerk: https://www.spaubeekonderneemt.nl/stlaurentiuskerk-spaubeek
Ook Hobbelrade, Hoeve en Looiwinkel worden in de Topografische atlas Limburg nog steeds als buurtschappen vermeld, maar zijn in de loop der jaren onderdeel geworden van het dorp Spaubeek, Hoeve - rond de gelijknamige weg - ligt in het centrum van het dorp.
Hobbelrade, in het Limburgs: Hoebrao, ligt in het noordwesten van Spaubeek, rond de weg Hobbelrade.
Komt in 1447 voor als Hobbelroie. Wellicht ontstaan uit (gereconstrueerde vorm) Hobbelenrade, ‘rode, rooiing, ontginning van de persoon Hubbilo’.
Looiwinkel, in het Limburgs: De Rènkaove, ligt in het noordwesten van Spaubeek, rond de Looiwinkelstraat.
Naam: In het Limburgs, Sjpawbik of Sjpaubik. Oudere vermeldingen zijn,
Spaubecke, Spaubeecke, Spaltbecke, 1145 (vals?) ca. 1175 Spaltbeche, 1175 Spaltbeke.
In de middeleeuwen is er sprake van Over- en Neer-Spaubeek.
Over-Spaubeek lag ter hoogte van de huidige Dorpsstraat.
Neer-Spaubeek is het oudste deel van het dorp Spaubeek.
Het lag in het Geleendal bij kasteel Terborgh en wordt tegenwoordig aangeduid met de benaming Oude Kerk.
Vlak bij de oude kern van Spaubeek lag het omwaterde huis ‘Die Hegghe’, het huidige huis Ten Dijcken,dat haar naam gaf aan het buurtschap Hegge bij Schinnen,maar dat zelf in Spaubeek ligt. In Spaubeek lagen vroeger uitgestrekte leengoederen, waaronder ‘den hof van den Weijer’.
Huis Ten Dijcken gebouwd rond 1600, in opdracht van toenmalig burgemeester Adamus Randenraed. Hier op de foto een deel van de toenmalige paardenstallen, later verbouwd tot woonhuis.
Hier een stukje geschiedenis over een van de oudste huizen van Spaubeek, gelegen aan de Kupstraat 61 (gebouwd rond 1650)
Deze Spaubeekse Carréboerderij is gebouwd rond 1650, later midden 1900 bewoond door de Spaubeekse Familie Bouwens
Het pand werd vroeger ook gebruikt als remiese van en voor postkoetsen, om de paarden te verzorgen en te wisselen
Deze boerderij werd later gerestaureerd en opnieuw opgebouwd in de orginele staat met producten uit het verleden, door de huidige bewoners, "Beeldhouwer Cel Lemmens en zijn vrouw"
Het pand bestaat nu uit drie gedeeltes, de twee schuren links en rechts en het woongedeelte in het midden.
Sint-Jansgeleen
Zij behoorden veelal toe aan het leenhof van Sint-Jansgeleen. Het huis Jansgeleen uit 1567 –in de oudste akten aangeduid met de term ‘huis van Spaubeek’ ligt niet ver van het gehucht Hobbelrade. Sinds de oprichting van de heerlijkheid Geleen was het huis de heerlijkheidszetel onder de familie Huyn van Geleen. Vanouds was het kasteel echter verbonden met Spaubeek. De oorspronkelijke eigenaren van het kasteel Spaubeek stamden net als die van Wijnandsrade af van de oude heren van Schinnen. De heren van deze heerlijkheden verkregen dusdanig in de late Middeleeuwen het gezamenlijke benoemingsrecht van de pastoor van de Sint-Dionysiuskerk te Schinnen.
De heren van Spaubeek verkregen daarnaast ook nog een deel van de leengoederen, wat mogelijk verklaart, dat een groot deel van de leengoederen van het huis Spaubeek (het latere huis Sint-Jansgeleen uit 1567) binnen de grenzen van de heerlijkheid Schinnen liggen. Daartoe behoorden onder andere de belangrijke pachthoeven Stammen bij Sweikhuizen, Groot- en Klein-Breinderade bij Nagelbeek en de twee omwaterde herenhuizen Te Broeck en Strijthagen in Hegge.In de negentiende eeuw verplaatste de dorpskern van Spaubeek zich naar het zuiden.
